
Omgaan met het perfectionisme van een teamlid
“Het is alsof je voortdurend een sprint probeert te halen, terwijl er iemand continu de rem intrapt.” Dat vertelde een gefrustreerde scrummaster onlangs. Het perfectionisme van een teamlid zorgde ervoor dat zoveel tijd aan de details van een user story werd besteed, dat andere taken bleven liggen en de sprintplanning onder druk kwam te staan.
Perfectionisme in een zelfsturend team lijkt op het eerste gezicht een deugd. Wie wil er nu geen teamlid dat altijd streeft naar het allerbeste? Maar in een Agile omgeving, waar snelheid, flexibiliteit en samenwerking cruciaal zijn, kan perfectionisme een valkuil worden. Als scrummaster of teamleider is het jouw taak om dit te herkennen en in goede banen te leiden, zonder dat de kwaliteit van het werk of de motivatie van het team in gevaar komt.
Wat is perfectionisme?
Perfectionisme is de neiging om altijd te streven naar foutloos werk en de hoogst mogelijke standaarden. Dit lijkt positief, maar perfectionisme gaat vaak gepaard met een sterke angst voor fouten en kritiek. In een Agile team kan perfectionisme zich bijvoorbeeld uiten in:
- Teamleden die eindeloos blijven schaven aan een user story.
- Het vermijden van feedbackloops uit angst voor kritiek.
- Overmatige aandacht voor details, waardoor deadlines en planningen in gevaar komen.
💡 Herkenbaar? Denk aan die ene ontwikkelaar die uren besteedt aan het pixel-perfect maken van een scherm, terwijl de rest van de sprint stokt.
De impact van perfectionisme op een Agile team
Hoewel perfectionisme van een teamlid een individueel kenmerk is, heeft het invloed op het hele zelfsturende team. Enkele voorbeelden:
- Sprintdruk: Een perfectionistisch teamlid kan zoveel tijd besteden aan één taak dat de rest van het team moet haasten om de sprint af te ronden.
- Stress en frustratie: Perfectionisme kan leiden tot verhoogde stress bij het teamlid zelf en frustratie bij collega’s die afhankelijk zijn van hun opleveringen.
- Verminderde dynamiek: Het team verliest flexibiliteit omdat één persoon niet kan loslaten. Dit kan ten koste gaan van vertrouwen en samenwerking.
Perfectionisme of kwaliteitsstreven?
Het is belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen perfectionisme en een gezonde focus op kwaliteit.
- Kwaliteit: Het werk voldoet aan hoge standaarden en wordt binnen de afgesproken tijd afgerond.
- Perfectionisme: Het werk moet perfect zijn, ongeacht de impact op deadlines en samenwerking.
Tip voor scrummasters: Stel jezelf de vraag: Zorgt dit gedrag voor waardecreatie of voor vertraging?
Hoe herken je perfectionisme van een teamlid in je zelfsturende team?
Scrummasters kunnen perfectionisme herkennen door aandacht te besteden aan:
- Feedbackloops die uit de hand lopen: Een teamlid dat eindeloos terugkomt op details in plaats van vooruit te kijken.
- Uitstelgedrag: Het vermijden van oplevermomenten uit angst voor kritiek.
- Micromanagement: Een sterke behoefte om controle te houden over elk detail.
- Overwerkt gedrag: Teamleden die nooit tevreden zijn met hun werk, zelfs niet na positieve feedback.
Twee praktische handvatten voor scrummasters
Er zijn een paar eenvoudige stappen die je als scrummaster kunt nemen:
- Realistische doelen stellen
Help perfectionistische teamleden om realistische verwachtingen te ontwikkelen. Gebruik bijvoorbeeld de Definition of Done als richtlijn en moedig hen aan om zich daaraan te houden. Leg uit dat het prima is om in een volgende iteratie verbeteringen door te voeren. Voorbeeld: Een designer die de user interface perfect wil maken, kun je eraan herinneren dat functionaliteit belangrijker is dan esthetiek in deze sprint. - Open communicatie en feedback
Creëer een veilige omgeving waarin teamleden feedback kunnen geven en ontvangen zonder angst voor kritiek. Dit helpt perfectionisten om hun werk los te laten en vertrouwen te krijgen in de kracht van samenwerking. Voorbeeld: Een ontwikkelaar die bang is voor feedback op zijn code, kun je geruststellen door feedback als een leer- en groeimoment te framen.
Oplossing met impact: Workshop ‘De Wereld van Verschil’
Voor teams waar perfectionisme een structurele belemmering vormt, vormt de workshop De Wereld van Verschil een oplossing. Tijdens deze interactieve workshop ontdekken teamleden elkaars gedragspatronen en leren ze hoe diversiteit in aanpak een kracht kan zijn.

💡 Resultaat:
- Perfectionistische teamleden leren hun gedrag herkennen en beter inzetten.
- Het team ontdekt hoe het perfectionisme kan waarderen zonder dat het de dynamiek belemmert.
- Samenwerken wordt een kracht in plaats van een uitdaging.
Review: “Tijdens de workshop ontdekte ons team waarom we soms vastlopen. Het inzicht in elkaars gedrag heeft ons niet alleen beter laten samenwerken, maar ook de druk verlaagd.” – Scrummaster uit de financiële sector.
Conclusie
Perfectionisme in een Agile team is een dubbelsnijdend zwaard: een krachtige kwaliteit die, als het niet in balans is, de samenwerking en prestaties kan ondermijnen. Door perfectionisme te herkennen en aan te pakken, kun je de kracht ervan benutten zonder dat het een valkuil wordt. Of je nu kleine aanpassingen doorvoert of kiest voor een diepgaande workshop zoals De Wereld van Verschil, jouw team kan leren om perfectionisme om te zetten in veerkracht en succes.